ساختار ساندویچ پانل‌ها به صورت سه لایه بوده که متشکل از یک عنصر میانی و دو لایه جانبی در طرفین آن می‌باشد. در بخش مرکزی یک فوم عایق از جنس پلی یورتان، پلی استایرن، پشم سنگ، پشم شیشه و… قرار می‌گیرد که بیش‌ترین کاربرد آن‌ها در عایق بندی مصالح و سازه است.
پوشش‌هایی همچون فویل، کاغذ کرافت و نایلون هیدروکربن برای طرفین عنصر مرکزی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ ولی بهترین متریال شناخته شده برای این لایه‌ها تا به امروز، ورق‌های فلزی هستند که در انواع مختلفی کاربرد دارند. نقش این ورق‌ها حفظ مقاومت پانل‌ها و پایداری سازه در برابر عوامل گوناگون محیطی می‌باشد. در مقاله پیش رو به بررسی ورق ساندویچ پانل و انواع آن خواهیم پرداخت.
انواع ورق ساندویچ پانل
همانطور که اشاره شد، ورق‌های فلزی به کار رفته در ساختار ساندویچ پانل‌ها دارای انواع مختلفی هستند که سه نمونه از اصلی‌ترین آن‌ها در ادامه معرفی شده است:
ورق آلومینیوم
یکی از ورق‌هایی که در ساختار ساندویچ پانل مورد استفاده قرار می‌گیرد، آلومینیوم است. این فلز تحت عنوان متریالی کاربردی در این مصالح پیش ساخته شناخته می‌شود که پس از قرارگیری آن در ساختار پانل‌ها، روی فلز را با یک لایه رنگ پلی‌استر کوره‌ای و پرایمر مخصوص می‌پوشانند.
در این پنل‌ها غالبا از فوم پلی یورتان در میان دو ورق استفاده می‌شود که ترکیب این دو متریال با یکدیگر ویژگی‌های مختلفی را به نفع سازه به همراه خواهد داشت. ورق آلومینیوم به دلیل قیمت بالایی که در مقایسه با سایر ورق‌ها دارد، معمولا در پروژه‌هایی به کار می‌رود که بودجه مورد نظر پروژه محدودیت خاصی ندارد. کاربرد ساندویچ پنل آلومینیوم در صنایعی همچون کشتی‌سازی، خودروسازی، هوا و فضا و… می‌باشد.
ورق گالوانیزه
این ورق که در برخی موارد با نام آهن گالوانیزه نیز شناخته می‌شود، به دو روش نورد سرد و گرم تولید می‌گردد. ورق‌های نورد گرم معمولا در یک فرآیند خاص گالوانیزه می‌شوند؛ به عبارت دیگر در تولید ورق گالوانیزه یک لایه نازک فلز روی، بر سطح خارجی این ورق قرار خواهد گرفت.
روی اندود کردن یا فرآیند گالوانیزاسیون افزایش مقاومت ورق را در برابر عواملی همچون خوردگی یا زنگ زدگی، به دنبال دارد. به‌کارگیری این ورق‌ها در ساختار پنل‌های ساندویچی بر کاهش هزینه نهایی مصالح موثر بوده؛ به همین دلیل در پروژه‌های زیادی از آن استفاده می‌شود. شایان ذکر است، در ساندویچ پانل‌های گالوانیزه می‌توان از فوم‌هایی همچون پلی یورتان، پلی استایرن و… استفاده نمود.
ورق آلوزینک
یکی از بهترین ورق‌هایی که در ساندویچ پانل‌های دیواری و سقفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ورق آلوزینک است. فرآیند تولید این ورق مشابه با ورق گالوانیزه می‌باشد؛ بدین صورت که ابتدا در پوششی از روی و آلومینیوم قرار گرفته و پس از خنک شدن به کوره‌های مخصوصی وارد و در نهایت برای بررسی و کنترل کیفی آن‌ها در آزمایشگاه‌های ویژه‌ای اقدام خواهد شد.
آلوزینک دارای یک سری تفاوت با ورق گالوانیزه بوده که در ابتدای پروژه پس از در نظر گرفتن تمامی آن فاکتورها، انتخاب می‌گردند. از جمله تفاوت‌های مربوط به دو ورق آلوزینک و گالوانیزه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دوام و پایداری: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دو ورق، نحوه مواجهه آن‌ها با عوامل محیطی همچون ضربه، رطوبت، باد و… می‌باشد. در ورق آلوزینک علاوه‌بر روی، از آلومینیوم و درصد بسیار کمی سیلیکون نیز برای پوشش آن استفاده شده که ترکیب این پوشش‌ها با هم، موجب دوام بسیار بالای آلوزینک در برابر گالوانیزه گشته است.
- وزن: ورق آلوزینک در مقایسه با گالوانیزه بسیار سبک‌تر بوده که همین ویژگی نیز آن را به انتخابی مناسب در ساندویچ پنل تبدیل کرده است.
- ضخامت: ورق‌های گالوانیزه معمولا ضخامتی بالاتر نسبت به آلوزینک دارند؛ ضخامت ورق آلوزینک بین 0.4 تا 0.8 بوده در حالی که ضخامت ورق گالوانیزه از 0.5 تا 2 میلی‌متر می‌باشد.
- قیمت: هزینه نهایی ورق‌های آلوزینک با توجه به ویژگی‌های بیشتری که ارائه می‌دهد به نسبت گالوانیزه بالاتر است. البته باید عنوان کرد این افزایش قیمت منجر به انتخاب بیشتر گالوانیزه در پروژه‌های مختلف نمی‌شود؛ چراکه بازدهی ورق‌های آلوزینک در طولانی مدت بالاتر خواهد بود.
انواع پوشش ساندویچ پانل با ورق
به طور کلی علاوه‌بر به‌کارگیری ورق‌های فلزی در لایه‌های جانبی ساختار ساندویچ پنل، می‌توان در صورت تمایل از پوشش‌های دیگر نیز بهره برد تا از کارایی‌های مربوط به هر کدام از آن‌ها برای سازه مورد نظر استفاده نمود. این پوشش‌ها عبارت‌اند از:
- یک‌رو ورق یک‌رو فویل: در این پنل ساندویچی به جای دو لایه ورق فلزی برای لایه‌های جانبی، یک لایه را از جنس فویل استفاده می‌کنند. از مزایای آن نیز عایق سازی یک فضا در برابر صدا می‌باشد و بیش‌ترین کاربرد آن‌ها در محل‌هایی است که سقف کاذب به کار می‌رود.
- یک‌رو ورق یک‌رو نایلون: از دیگر پوشش‌هایی که در یکی از لایه‌های جانبی پانل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، نایلون است. شاید مقاومت این ساندویچ پانل نسبت به پنلی که دو لایه ورق فلزی دارد کمتر باشد؛ اما در کاربری‌های گوناگونی همچون انبارها به کار می‌رود.
- دورو ورق: ترکیب دو لایه ورق به همراه یک فوم میانی از رایج‌ترین ساختارهای مرتبط با این مصالح پیش ساخته بوده که هر دو لایه جانبی، یکی از ورق‌های فولادین آلومینیوم، آلوزینک یا گالوانیزه را شامل می‌شود.
- یک‌رو ورق یک‌رو کاغذ: کاغذ کرافت یکی از پوشش‌های مورد استفاده در لایه‌های جانبی ساندویچ پانل است. یکی از مزایای پانل یک رو ورق یک رو کاغذ، وزن کمتر صفحات پنل بوده که بر روی کاهش قیمتشان نیز تاثیر داشته است. از این پنل ساندویچی علاوه‌بر کاربری سقف کاذب می‌توان در سازه‌هایی همچون سالن‌های ذخیره سازی نیز استفاده نمود.
بهترین نوع ورق ساندویچ پانل
انتخاب یک ورق به عنوان بهترین نوع، معمولا براساس نیاز هر پروژه تعیین می‌شود؛ ولی به طور کلی آلوزینک تحت عنوان بهینه‌ترین و کارآمدترین ورق فلزی مورد استفاده در این مصالح شناخته می‌شود. با استفاده این ورق در ساندویچ پانل، می‌توان ماندگاری بیشتری را در مقایسه با گالوانیزه برای صفحات پنل به وجود آورد. علت این امر نیز به تفاوت عناصر تشکیل دهنده آن در مقایسه با دیگر ورق‌ها برمی‌گردد که به شرح زیر است:
- آلومینیوم: 55 درصد
- روی: 43 درصد
- سیلیکون: 1 درصد
علاوه‌بر ماندگاری بالای این ورق، مزایای دیگری همچون وزن اندک، انعطاف پذیری مناسب، ضد زنگ بودن، مقاومت بالا در برابر رطوبت و… نیز سبب شده تا این ورق در پروژه‌های متعددی به کار رود. از ساندویچ پنل آلوزینک معمولا در محیط‌هایی با اسیدیته بالا یا رطوبتی استفاده می‌کنند؛ چراکه این ورق احتمال نفوذ رطوبت و اکسید شدن را به میزان قابل چشمگیری کاهش می‌دهد.
شکل ظاهری انواع ورق ساندویچ پنل
ساندویچ پانل‌ها در دو نوع سقفی و دیواری ارائه می‌شوند و به دلیل نحوه مواجهه آن‌ها با عوامل محیطی، طراحی متفاوتی از یکدیگر دارند؛ پنل‌های سقفی شامل یک سری برآمدگی بر روی سطح ورق بیرونی خود هستند که اصطلاحا به آن‌ها گام گفته می‌شود.
گام‌ها علاوه‌بر هدایت آب از سقف به طرف زمین، موجب اورلپ بهتر صفحات پانل و عدم نفوذ رطوبت به درون مصالح می‌گردند. برآمدگی‌های عنوان شده در سطح این برآمدگی‌ها از نظر شکل ظاهری در سه مدل کلی زیر ارائه می‌شوند:
- ورق شادولاین: این ورق به صورت موج‌دار بوده و ظاهری شبیه به طرح‌های ذوزنقه و حالت سینوسی دارد. تعداد گام‌های این ورق متفاوت و براساس نیاز پروژه در نظر گرفته خواهد شد.
- ورق ذوزنقه: این ورق نیز همانطور که از نامش مشخص است، گام‌هایی شبیه به ذوزنقه دارد و تعداد برآمدگی‌ها نیز همانند مورد قبلی مطابق با شرایط سازه انتخاب می‌گردد.
- ورق دامپا: این ورق که به نام لمبه نیز معروف می‌باشد، کاربری موارد قبلی را در زیباسازی داشته با این تفاوت که شکل ظاهری آن به صورت موج‌های مسطح مستطیلی است.
ابعاد ورق ساندویچ پانل
ورق به کار رفته در پنل‌های ساندویچی ماموت دارای یک سری ابعاد استاندارد بوده که شرح کامل آن‌ها در جدول زیر ارائه شده است:
| نوع ورق | ابعاد |
| صاف | ضخامت: ورق‌های صاف پانل‌ها در دو ضخامت 0.5 و 0.2 میلی‌متری تولید می‌شوند. طول برش ورق 0.5 میلی‌متری: 2 الی 3 متر (ورق‌های فلاشینگ) طول برش ورق 0.2 میلی‌متری: 2 الی 6 متر (ورق‌های آبرو) طول ورق تاج: 1 متر طول ورق زیر تاج: 2 متر |
| شادولاین | عرض و گام‌های ورق شادولاین همانند ساندویچ پانل سقفی بوده و طول کار نیز طبق کاتینگ لیست تهیه شده در دفتر فنی، برش می‌خورد. |
تاثیر ورق بر قیمت نهایی ساندویچ پانل
یکی از مهم‌ترین عواملی که بر قیمت نهایی ساندویچ پنل موثر است، ورق به کار رفته در ساختار آن می‌باشد. فاکتورهایی همچون ابعاد ورق‌ها، تعداد گام، دیواری یا سقفی بودن، شکل ظاهری ورق، نوسان نرخ ارز و… از مواردی هستند که در تعیین قیمت نهایی ورق و هزینه کلی پانل ساندویچی دخالت دارند. کارشناسان بخش فروش ماموت پس از در نظر گرفتن تمامی عوامل ذکر شده، جهت استعلام قیمت به مشتریان اقدام می‌کنند.
