کلین روم یا اتاق تمیز

یکی از تکنولوژی‌های روز دنیا که یک فضای کاملا ایزوله و تحت کنترل را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا در صنایع مختلف جهت تولید محصولات متعدد مورد استفاده قرار گیرد، کلین روم می‌باشد. اتاق تمیز انواع مختلفی داشته و در تولید آن باید از مصالح باکیفیتی بهره برد تا بیشترین بازدهی را ارائه دهد. در مطلب پیش رو به معرفی کامل این اتاق‌های ایزوله پرداخته شده تا اطلاعات موردنیاز درباره این محصولات و تجهیزات به دست آورید. 

کلین روم (CleanRoom) چیست؟ 

در تعریف کلین روم یا همان اتاق تمیز باید عنوان کرد که این اتاقک‌ها عاری از هرگونه آلاینده زیست محیطی هستند و ذرات معلق هوا، در اتاق‌های ایزوله در حدود چند میکرون است. حساسیت اتاق‌های تمیز در حدی است که حتی درب آن‌ها نیز باید در کوچک‌ترین اندازه ممکن ساخته شود و تمهیدات لازم برای جلوگیری از ورود هرگونه ذرات ریز به داخل در نظر گرفته شود. این ویژگی کلین روم سبب شده تا در مکان‌هایی همچون بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و… کمترین آلودگی را به دلیل وجود بیماران مختلف در فضای ساختمان پخش کند.

کلین روم

تاریخچه کلین روم 

با پیشرفت فناوری در دهه ۱۹۴۰ میلادی، كارشناسان و محققین كشورهای پیشروی غربی در پی تولید و نوآوری محصولات جدید به مشکلاتی برخورد کردند كه همیشگی نبود؛ ولی بر روند كارهای تولیدی و تحقیقاتی آن‌ها اثر منفی داشت. پس از بررسی‌های زیاد محققین در این زمینه، ریشه این مشکلات را در وجود گردوغبار و آلودگی‌ در فضای اتاق یافتند و چاره آن را در درزبندی درب‌ها و رنگ آمیزی دیوارها دیدند؛ در نهایت نام اتاق‌های سفید (White Rooms) را برای آن‌ انتخاب كردند.
در این اتاق‌ها قطر ذرات قابل دیدن ۲۵ میكرون به بالا بود، در صورتی‌که وجود این حجم ذرات در اتاق قابل قبول نبود و نیاز بود تا ذرات با قطر نیم میکرون هم تحت کنترل باشند. از این رو با استفاده از فوم پلی اورتان و درزبندی درست، از ابتدای دهه ۱۹۷۰ فضاهایی ساخته شد که واژه اتاق تمیز (Cleanroom) یا اتاق تمیز را بر آن نهادند.
همچنین در دهه ۱۹۹۰ با افزایش پیشرفت فناوری و تولید ساندویچ پانل دیواری و سقفی، اتاق‌هایی ساخته شدند که سبب کنترل ذرات با قطر پنج صدم میکرون به بالا نیز شد. از آن پس تاکنون مصالح متعددی جهت پوشش جداره‌های این اتاق‌ها مورد استفاده قرار گرفتند؛ ولی ساندویچ پانل اتاق تمیز از بهترین و پرکاربردترین متریال در میان تمامی مصالح معرفی شد. 

ساندویچ پانل اتاق تمیز 

به دلیل حساسیت بالای کلین روم باید از مصالحی استفاده کرد که مطابق با استانداردهای بهداشتی طراحی شده باشند. ساندویچ پانل ماموت از بهترین مصالحی است که می‌توان جهت پوشش دیوار و سقف اتاق تمیز استفاده نمود؛ چراکه ویژگی‌های منحصر به فرد آن سبب شده تا فضایی بدون ذرات معلق داشته و از نفوذ این ذرات جلوگیری گردد. 

مزایای پانل کلین روم

پنل ساندویچی اتاق تمیز دارای مزایا و ویژگی‌هایی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان موارد زیر اشاره نمود: 

  • این پنل‌ها در مقابل آتش مقاوم هستند و از تلفات جانی و مالی این حادثه جلوگیری می‌کنند. 
  • مقاومت بالا در برابر گرما
  • کاهش ارتعاشاتی که از سر و صدای خطوط تولید رخ می‌دهد. 
  • این متریال پیش ساخته در برابر نفوذ آب مقاوم هستند و به همین دلیل عمر اتاق تمیز را افزایش خواهند داد. 
  • سطح صاف و بدون شیار پانل‌های کلین روم موجب می‌شود تا هیچ‌گونه آلودگی روی آن‌ها جمع نشود. 
  • قابلیت سفارش در اندازه‌های مختلف 
  • صرفه اقتصادی این مصالح بالا بوده و هزینه‌های نهایی پروژه کاهش چشمگیری خواهد داشت. 
  • نصب ساندویچ پانل‌ سقفی و دیواری کلین روم آسان می‌باشد. 

مشخصات فنی ساندویچ پنل کلین روم

مشخصات ساندویچ پانل اتاق تمیز

عرض مفید

1030 میلی‌متر

حداقل و حداکثر طول

از 2 متر تا 13/60 متر با توجه به درخواست مشتریان

دانسیته پلی یورتان

2±40

ضخامت

40-50-60-80-100-125-150 میلی‌متر

کلاس ضد حریق

B2-B3

نوع ورق بیرونی

آلوزینک

ضخامت ورق

0/7 میلی‌متر (هر دو ورق رو و زیر)

انواع اتاق تمیز 

جریان هوا در اتاق تمیز باید به‌گونه‌ای باشد که سطح آلودگی ذرات در اتاق به درستی کنترل شود. کلین روم‌ها از این نظر به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارت است از: 

کلین روم با جریان لامینار (تک سویه) 

نوع خاصی از اتاق تمیز وجود دارد که هوای فیلتر شده در آن به شکل یک جریان مستقیم و پیوسته می‌باشد. در این سیستم هوا از یک دریچه ورودی به اتاق تمیز وارد شده و از طریق دریچه خروجی که در سمت دیگر اتاق قرار گرفته خارج می‌گردد. جریان تک سویه سبب می‌شود تا ذراتی که در هوا وجود دارد به صورت کنترل‌شده در یک مسیر مستقیم حرکت کرده و از ناحیه مربوط به کار دور شوند. 
جریان لامینار بیشتر در کلین روم‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نیاز به کنترل دقیق ذرات می‌باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به کاربری‌های آزمایشات علمی، تجهیزات پزشکی، تولید نیمه هادی و… اشاره نمود. یکی از معایبی که استفاده از این مدل به همراه دارد هزینه بالای آن در مقایسه با سایر دسته‌ها و محدودیت در اندازه و شکل می‌باشد. 

کلین روم با جریان غیرلامنیار (غیر تک سویه) 

برخلاف جریان هوای لامینار، در این مدل هوای فیلتر شده به شکل یک جریان آشفته در اتاق جریان خواهد داشت. در جریان تک سویه ذرات معلق در یک مسیر مشخص از اتاق خارج می‌شدند؛ ولی در این جریان هوا ذرات هوا در تمامی نقاط اتاق پخش می‌باشند. 
این جریان هوا زمانی کاربرد دارد که نیاز به کنترل دقیق ذرات هوا نیست همانند تولید دارو، مواد غذایی و محصولات آرایشی. از معایب مربوط به این جریان هوا می‌توان به امکان اختلال در فرایندهای تولید، نیاز به مراقبت از ناحیه کاری و عدم کنترل سطح آلودگی ذرات اشاره نمود. 

کلین روم با جریان مخلوط 

این نوع جریان هوا درواقع ترکیبی از دو جریان لامینار و غیر لامینار بوده و در مواقعی از آن استفاده می‌شود که نیاز به کنترل متوسط آلودگی ذرات وجود دارد. حفاظت این جریان هوا از ناحیه کاری اتاق تمیز به صورت نسبی بوده و از نظر اقتصادی هزینه متعادلی را شامل می‌شود. در ابتدای هر پروژه با توجه به عوامل زیر یکی از انواع کلین روم‌های عنوان شده انتخاب خواهد شد: 

  1. کلاس آلودگی 
  2. کاربرد 
  3. بودجه 

کاربردهای کلین روم 

اتاق‌های تمیز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و برنامه‌های کاربردی و آزمایش‌های مهمی در این فضاها انجام می‌شود. از اصلی‌ترین کاربرد‌های اتاق تمیز می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: 

صنایع دارویی و پزشکی 

از اصلی‌ترین کاربردهای مربوط به اتاق تمیز مربوط به صنعت پزشکی و دارویی می‌باشد که به طور مستقیم با زندگی مردم سروکار دارد. حساسیت کلین روم در این دو صنعت بسیار بالا بوده و به همین دلیل نیاز است تا از ورود هرگونه آلودگی و ذرات معلق به درون آن جلوگیری شود؛ چراکه ورود هر آلودگی یا میکروارگانیسم به روند تولید دارو می‌تواند تولید آن را مختل کرده و یا بر کیفیت دارو اثر منفی بگذارد. 
اتاق تمیز مورد استفاده برای این صنایع باید زیرساخت‌هایی مقاوم در مقابل آلودگی‌های میکروسکوپی را نیز داشته باشد؛ همین امر سبب شده به طراحی ساختمان و همچنین راه‌اندازی تاسیسات برق و گاز توجه ویژه‌ای شود. اتاق تمیزی که برای تولیدات این صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، هوای ورودی را با فیلترهای پیشرفته عبور داده و آلودگی درون اتاق را به حداقل می‌رساند. 

صنایع غذایی 

استانداردهای بهداشتی این صنعت غذایی سطح بالاتری به نسبت دیگر صنایع داشته؛ چراکه باید علاوه‌بر تازه و خوشمزه بودن مواد غذایی، سالم بودن آن‌ها را نیز مدنظر قرار داد. اتاق تمیز باید قادر به کم کردن میزان میکروب‌ها و قارچ‌ها باشد تا فرایند تولید محصولات غذایی ایمن و سالم بوده و ماندگاری آن‌ها نیز افزایش یابد. یک کلین روم می‌تواند کیفیت محصول را به شکل قابل توجهی افزایش داده و منجر به سوددهی بیشتر گردد. 

صنعت هوایی 

یکی دیگر از کاربردهای مهم اتاق‌های ایزوله در صنعت هوایی می‌باشد که معمولا در موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد: 

  • صنایع هواپیمایی
  • سیستم‌های ناوبری
  • ساخت موشک
  • آزمایشگاه‌های هوا و فضا
  • تعمیرات قطعات حساس و مونتاژ آن‌ها 

صنعت الکترونیک 

صنعت الکترونیک از دیگر صنایعی است که استفاده از اتاق‌های ایزوله ساندویچ پانلی در آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. به دلیل حساسیت بالایی که در ساخت قطعات الکترونیکی وجود دارد باید پارامترهای متعددی را در ساخت کلین روم موردنظر به کار برد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد: 

  • کنترل دما 
  • کنترل رطوبت 
  • حذف ذرات آدروسل
  • سیستم‌های نظارتی 
  • کنترل نور 
  • فشار مثبت یا منفی هوا 

لباس‌های کلین روم 

یکی از مهم‌ترین الزاماتی که باید در اتاق تمیز رعایت شود، استفاده از لباس‌کار کارکنان است که باید از استانداردهای بهداشتی برخوردار باشد. گاهی نیاز است از سر تا پا کاملا با لباس پوشیده شود و در برخی موارد تنها استفاده از یک کلاه و روپوش کفایت می‌کند. 
لباس مخصوص کلین روم باید از جنس پلی‌استر باشد تا از ایجاد پرز جلوگیری کند. لباس‌های اتاق تمیز می‌توانند از آلوده شدن محیط و آزاد شدن مواد از بدن کارکنان جلوگیری نمایند. خصوصیات مربوط به لباس کارکنان در اتاق تمیز به شرح زیر است: 
خصوصیات لباس‌های کلین روم با سطح زیستی 3: جنس لباس در این مدل نباید ذره‌ای از خود آزاد کند و بهتر است که بدون شارژ الکتریکی باشد. این لباس به شکل تمام‌قد بوده و هیچ پرزی در اتاق به وجود نخواهد آورد. لازم به ذکر است نوع کفش مورد استفاده در این سطح زیستی باید پاپوشی ضد لغزش بوده که کف آن صاف و پلاستیکی می‌باشد. 
خصوصیات لباس‌های کلین روم با سطح زیستی 1و2: جنس لباس در این مورد از پلی استر و کتان بوده و به شکل دو تکه روپوش و شلوار می‌باشد. 

فیلترهای مورد استفاده در اتاق تمیز 

به‌طور‌کلی تجهیزات مورد استفاده در کلین روم به نام هواسازهای هایژنیک خوانده می‌شوند و در آن‌ها فیلترهای متعددی تعبیه شده که موجب کنترل رطوبت و آلودگی در فضای اتاق تمیز خواهند شد. از فیلترهایی که در هواسازهای اتاق تمیز استفاده می‌گردد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: 

  1. فیلتر کیسه‌ای 
  2. فیلتر هپا (hepa)
  3. فیلتر کربنی 
  4. فیلتر اولپا 
  5. فیلتر هواساز  

مراحل ساخت کلین روم 

ساخت تجهیزات اتاق تمیز از اهمیت بالایی برخوردار است که رعایت پارامترها و متغیرهای مختلف می‌تواند مراحل طراحی آن را به آسانی به انجام برساند. این موضوع زمانی محقق می‌شود که آشنایی کامل با فناوری کلین روم وجود داشته باشد تا راهی جهت طراحی بهترین تجهیزات برای داشتن یک محیط خالی از هرگونه آلاینده رخ دهد. تمامی این موارد نیازمند داشتن اطلاعات خاصی است که بهای آن توسط شرکت‌ها و کارفرما پرداخته می‌شود. در طراحی اتاق تمیز باید مراحل مختلفی را طی کرد که به شرح زیر می‌باشد: 

  1. شمارش و بررسی تعداد افراد داخل کلین روم
  2. طبقه‌بندی اتاق تمیز بر اساس میزان تمیزی محل 
  3. تعیین فشار در اتاق
  4. مشخص شدن جریان هوا 
  5. میزان جریان هوای عبوری از فیلترهای خروجی 
  6. بررسی تعادل هوا 
  7. برآورد متغیرهای از قلم افتاده 
  8. تعیین چیدمان مکانیکی سیستم 
  9. ارزیابی‌های مربوط به گرمایش و خنک‌کننده‌ها 
  10. ساخت اتاق تمیز 

شایان ذکر است که در طراحی و ساخت اتاق تمیز از استانداردهایی استفاده می‌شود که این استانداردها یک رابطه معکوس میان تعداد و اندازه ذرات معلق در هوا به وجود آورده‌اند؛ به همین دلیل مقدار ذرات هیچگاه به صفر نخواهد رسید. دو استاندارد مهم در این زمینه عبارت است از: 

  • استاندارد فدرال ایالات متحده آمریکا 
  • استاندارد ایزو سری ISO 14644-2

تجهیزات کلین روم 

به طور قطع تجهیراتی که در اتاق تمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد نباید آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا را به خود جذب کند و باعث تجمع این ذره‌ها شود. این تجهیزات نباید باعث مختل شدن مسیر جریان هوا شوند و همچنین باید در مقابل مواد شوینده و ضدعفونی کننده مقاوم باشند و به راحتی پاک گردند. از مهم‌ترین تجهیزاتی که در اتاق تمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: 

  • دوش هوا 
  • فن فیلتریونیت 
  • اتاقک توزین 
  • پس باکس
  • میز لامینار 
  • دی پی اس 
  • هواساز 
  • پرده پی وی سی 

کلین روم ماموت 

کلین روم یکی از حساس‌ترین محیط‌هایی است که به دلیل تولید محصولات مهم در آن نیاز به مصالحی منحصر به فرد و شرکتی معتبر برای ساخت آن خواهد داشت. شرکت ماموت توانسته با تولید باکیفیت مصالح ساندویچ پانل، انواع اتاق تمیز را به بازار عرضه کرده و تا به امروز رضایت درصد زیادی از مشتریان را کسب نماید. 
ساندویچ پانل اتاق تمیز در این شرکت با رعایت حداکثری استاندارهای مربوط به مواد اولیه و تولید، مصالح با بالاترین میزان کارایی را ارائه می‌دهد که همین موضوع سبب شده تا یکی از اصلی‌ترین انتخاب‌های سازندگان و معماران باشد. شما می‌توانید کلین روم ماموت را پس از مشورت با کارشناسان این مجموعه و با مشاهده کاتالوگ ساندویچ پانل، برای کاربری موردنظر خود سفارش دهید.

نحوه انتخاب ساندویچ پانل مورد استفاده در اتاق تمیز کدام است؟

این مورد را می‌توانید از طریق مشورت با کارشناسان شرکت ماموت نهایی کنید چراکه انتخاب درست این مصالح برای کاربری کلین روم به عوامل مختلفی بستگی دارد.  

چرا باید از لباس‌های مخصوص کلین روم قبل از ورود به آن استفاده نمود؟

این لباس‌ها مانع از آلودگی محیط شده و از آزاد شدن مواد از بدن جلوگیری خواهد کرد لذا استفاده از از آن‌ها الزامی می‌باشد. 

هدف از به کاربردن تعدیل کننده‌های هوا در کلین روم چیست؟

 این تجهیزات به منظور به حداقل  رساندن آلودگی صوتی در محیط کار طراحی می‌شوند و در مسیر جریان هوا قرار می‌گیرند. 


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس و پشتیبانی
قیمت ساندویچ پانل