سوله به عنوان یک سازه صنعتی از دیرباز تاکنون برای ذخیره‌سازی و نگهداری انواع کالا و تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه‌ها با توجه به شکل هندسی خاص و متفاوت، قابلیت تحمل بار بالایی دارند؛ به همین دلیل مورد استقبال صاحبان صنایع قرار گرفته‌اند.
اغلب شرکت‌های بزرگ و کوچک، بخش‌های دولتی یا خصوصی، قادر به پیشبرد اهداف اقتصادی و صنعتی خود از طریق احداث و استفاده از سوله‌ها هستند. در سال‌های قبل سیستم‌های خرپاسازی در کشور متداول بوده است؛ اما امروزه سوله به دلیل مزایای مختلف خود جایگزین مناسبی برای سازه‌های قدیمی خرپایی شده است. کیفیت متریال مورد استفاده در ساخت سوله باید به گونه‌ای باشد که بازدهی بالا رفته و تجهیزات درون سازه نیز آسیبی نبینند.
تاریخچه سوله
در حدود ۲۶ سال قبل از میلاد مسیح، سقف ساختمان معبد پانتئون که متعلق به خداوندگان روم بوده به شکل گنبدی احداث شده است. در سال ۱۸۰۰ میلادی در بریتانیا از یک فریم فلزی جهت ساخت تعدادی سازه استفاده شد. با گذر زمان و با شروع انقلاب صنعتی اروپا، سازه‌هایی با سقف شیب‌دار و به صورت کشیده با نام سوله در کارخانه‌های متعدد در این قاره رونق یافتند.
درواقع از آن زمان سوله سازی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان پیشرفت صنعتی، در مناطق مختلف دنیا شناخته شده است. هم‌زمان با احساس نیاز به فضاهای بزرگ، در کنار دغدغه پیشرفت و رونق بیشتر، در حدود ۷۵ سال پیش سوله سازی وارد ایران شد. مهندسان با الهام از سوله‌های اروپایی شروع به ساخت این نوع سازه صنعتی کردند و این روند تا به امروز ادامه دارد.
متریال ساخت سوله در طول زمان تغییرات متعددی را به خود دیده تا جایی که امروزه از مصالحی هم‌چون ساندویچ پانل‌ها در پوشش سقف و دیوارهای سازه استفاده می‌شود. در حال حاضر هرچه مصالح استفاده شده در ساخت سوله‌ها، با کیفیت‌تر باشند، راندمان سازه نیز بیشتر شده و خطری محیط داخلی سوله را تهدید نخواهد کرد.
اجزای سازه‌ای سوله
در صورتی‌که اجزای تشکیل دهنده سوله به درستی انجام نشود، در ایمنی سازه تاثیر به‌سزایی خواهد داشت. تصویر زیر نشان‌دهنده اجزای مختلف سوله می‌باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
قابهای سوله
در ساخت سوله‌ها از قابهای زیادی استفاده می‌شود که به هم متصل بوده و معمولا شیب‌دار هستند. قابهای سوله به واسطه اجزای مختلف به یکدیگر متصل شده و قادر به تحمل انواع نیروهای وارد به سوله همانند زلزله و باد هستند. قابهای اصلی شامل ستونها و تیرها بوده و به عنوان اجزای اصلی تشکیل سوله به شمار می‌روند. تیرهای شیب‌دار به کار رفته در سوله را رفتر (Rafter) می‌نامند. رفترها و ستونها در ایران ساختار غیر منشوری دارند.
دهانه سوله‌ها به نسبت سایر سازه‌ها بزرگ‌تر بوده و اندازه و ابعاد تیرهای شیب‌دار و ستون‌های سوله نیز بزرگ‌تر از پروفیل‌های بازار است. این بزرگی باعث شده تا نتوان از پروفیل‌های موجود در بازار استفاده نمود بنابراین باید به شکل تیر ورق اجرا گردد. با توجه به این مورد در مقاطع مختلف ابتدا ورق‌ها برش داده شده و سپس به یکدیگر جوش داده می‌شوند تا ستون یا تیر مورد نظر آماده گردد.
بعد از آماده شدن نیز ستونها به شکل اتصال فلنجی از پایین به صفحه ستون و از بالا به رفتر متصل خواهند شد. لازم به ذکر است که چون به دهانه‌های بزرگ نیاز است، در جهت عرضی نمی‌توان از سیستم مهاربند استفاده نمود؛ این در حالی است که در بیشتر اوقات قابهای اصلی به عنوان قاب خمشی می‌باشد. به‌طور‌کلی در جهت عرضی از سیستم خمشی و در جهت طولی از سیستم مهاربند همگرا استفاده می‌شود.
پرلین (Perlin)
از دیگر اجزای سوله پرلین یا لاپه است. پرلین‌ها در واقع پروفیل‌هایی فلزی هستند و از ستونها در برابر وزن سقف حمایت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین و در واقع اصلی‌ترین وظایف پرلین‌ها، تحمل وزن پوشش سقف سازه می‌باشد. لاپه‌ها از نظر شکل ظاهری شبیه تیر بوده و در بخش زیرین سقف‌های شیب‌دار به شکل افقی قرار می‌گیرند. از پرلین معمولا برای متصل کردن ستون‌هایی که فاصله‌ی آن‌ها زیاد است، استفاده می‌گردد. لاپه‌ها انواع مختلفی دارند که از مهم‌ترین نمونه‌های آن عبارت‌اند از:
- پرلین گالوانیزه
- پرلین C
- پرلین Z
سگراد (Sag Rod)
سگراد یا میل مهارهای سقفی یکی از اصلی‌ترین اجزای سوله‌ها هستند که کاربردهای مختلفی دارند. وظیفه اصلی سگراد، مهار لایه‌های سوله می‌باشد و برای انتخاب یک سگراد باید به مواردی هم‌چون: طول سوله، تعداد اضلاع، تعداد دهانه‌ها و نوع سوله توجه شود. معمولا پرلین‌هایی که در ساخت سوله انتخاب می‌شوند از نوع Z هستند.
گیرت (Girt)
لاپه جانبی یا گیرت، المانی است که در جداره سوله بوده و حضور آن جهت نگه‌داشتن دیوارهای سبک سوله است. گیرت‌ها وظایف مختلفی دارند که تحمل بار باد و دیوار از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌رود. گیرت‌ها با انتقال بار باد به ستون، به عنوان یک جزء مهم در سوله معرفی می‌شوند.
استرات (Strut)
این اجزا به عنوان متصل کننده‌های قابهای اصلی سوله‌ها بوده و مثل یک مهار طولی برای قاب‌ها در نظر گرفته می‌شوند. لازم به ذکر است؛ اتصال استرات‌ها به ستون، معمولا به شکل مفصلی بوده و اجرای این اجزا در سقف یا قابهای طولی می‌باشد. استرات و گیرت در عملکرد متفاوت هستند. گیرت‌ها معمولا به عنوان یک نگهدارنده در دیوارهای سبک هستند و به عنوان یک عملکرد خمشی در مقابل نیروهای باد و ثقلی به کار می‌روند؛ درصورتی‌که استرات‌ها برای منتقل کردن نیروهای جانبی در طول سوله طراحی می‌شوند.
استارت‌ها در سوله باید به اندازه‌ای استحکام داشته باشند که قادر به اتصال دو قاب سوله در جاهای مختلف به صورت متوالی و متقارن باشند. جنس استرات‌ها معمولا از لوله‌های محکم بوده و می‌بایست مرغوب‌ترین آن‌ها برای استفاده در سوله انتخاب شوند.
مهاربند سقف (Ceiling Brace)
مهاربندهای سقفی یکی از مهاربندهای به‌کار رفته در سوله می‌باشند که جهت منتقل کردن بارهای جانبی از سقف استفاده می‌شوند و به طور کلی از سقف سوله در برابر نیروهای مختلف مثل زلزله و باد محافظت می‌کند. از دیگر وظایف مهاربند سقف می‌توان به حفظ پایداری چشمه‌های سقف نیز اشاره نمود. اجرای مهاربندها معمولا به شکل ضربدری بوده و میل‌مهارها نیز به صورت کششی طراحی می‌شوند.
مهاربند اصلی قائم (Main Brace)
استفاده از این دسته از مهاربندها جهت مقاومت در برابر زلزله، ترمز جرثقیل و باد بوده و باعث می‌شوند تا سوله در هنگام بهره‌برداری تغییر شکل ندهد. مهاربندهای اصلی قائم نیز به شکل ضربدری اجرا می‌شوند و در ساخت آن‌ها مقاطع دوبل ناودانی به کار می‌رود.
وال پست (Wall Post)
یکی از مهم‌ترین اجزای سازه سوله وال پست بوده که با نصب و اجرای آن، نیروهای بزرگ به فریم اصلی منتقل نمی‌شود. وال پست در هنگام زمین‌لرزه یا طوفان سازه را محکم نگه داشته و در تقویت اجزاء غیر سازه‌ای و جلوگیری از حرکت خارج از صفحه آن‌ها، نقش به‌سزایی دارد. وال پست وظیفه اتصال اجزای سازه‌ای و غیر سازه‌ای به فریم اصلی را با استفاده از تیرهای افقی و قائم خود بر عهده دارد. وال پست‌ها شامل انواع مختلفی می‌شوند که از رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به وال پست کشویی، ارتجاعی، وال مش و الیافی اشاره نمود.
سینه بند (Flange Stay)
به دلیل فشار زیاد بر روی باله پایینی رفتر، احتمال کمانش در آن وجود دارد؛ به همین دلیل از یک قطعه فلزی به نام سینه بند جهت اتصال رفتر و لاپه استفاده می‌شوند. برای اتصال سینه بند نیز روش‌های متعددی وجود دارد که نظر مهندس اجرایی در انتخاب نهایی آن مهم می‌باشد.
پی (Foundation)
با توجه به متراژ سوله و محاسبه بارهای آن، انواع مختلفی از پی‌ریزی انتخاب می‌شود. در سوله‌ها معمولا از پی‌های منفرد استفاده می‌شود؛ بدین منظور پی‌های منفرد در جهت طولی سوله از طریق کلاف کششی به هم متصل خواهند شد که با این کار از بلند شدن سوله در اثر نیروهای جانبی جلوگیری می‌شود.
علاوه بر موارد گفته شده، عمق استقرار پی‌ها را نیز تغییر کرده و معمولا با افزایش این عمق، وزن خاک روی پی بیشتر می‌شود و از بلندشدگی جلوگیری می‌شود. نوع دیگری از پی ریزی وجود دارد که با نام پی‌ریزی گسترده عنوان می‌شود. این نوع پی‌ریزی به دلیل تمرکز نداشتن بار نقطه‌ای بر روی ساختار فلزی، معمولا در سوله‌هایی کاربرد دارد که وزن سازه به شکل همگن در سطح توزیع گشته است. نمونه دیگر پی‌ریزی، فونداسیون نواری نامیده می‌شود که در آن یک نوار با عرض مشخص از بتن، در اطراف سطح زیرساخت سوله به کار می‌رود تا فشار وارد شده مدیریت گردد.
یکی از تفاوت‌های پی‌ریزی ساختمان با سوله به زیرسازی این دو سازه برمی‌گردد. عملیات پی‌ریزی سوله‌ها به شکل هم‌سطح انجام شده و گود برداری انجام نمی‌شود؛ این درحالی است که در ساختمان‌های دیگر با توجه به کاربری آن‌ها که مسکونی، اداری یا تجاری باشند و نیاز به چند طبقه در زیر داشته باشند، معمولا گودبرداری‌های عمیق و حفاری‌های بزرگی انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که هزینه فونداسیون سوله از دیگر سازه‌ها کمتر بوده و دلیل آن هم به وزن کمتر سوله‌ها برمی‌گردد.
بست قورباغه‌ای
بست قورباغه‌ای (مهارکش‌ها) کاربرد مهمی در انواع مهاربند داشته و در واقع دستگاهی برای اعمال نیروی پیش‌تنیدگی معین در کابل، بادبند، طناب و… می‌باشد. بست قورباغه‌ای از اندازه کوچک 80 میلی‌متری برای حصاربندی باغ تا سایزهای بزرگ برای استفاده در سازه‌های خاص همانند: سوله، دکل‌های مخابراتی، پل‌ها و… به‌کار می‌روند.
جرثقیل (Crane)
کاربرد جرثقیل‌های سقفی در سوله به دلیل حرکت در عرض و طول تمام نقاط سالن، زیاد بوده و به همین دلیل استفاده از آن‌ها رایج می‌باشد. جرثقیل‌ها از ارابه، پل، راهبر و ریموت تشکیل شده‌اند و برای انتقال اجسام و کالاها که در ابعاد مختلف هستند و معمولا وزن بالایی دارند استفاده می‌گردد.
جرثقیل‌ها انواع مختلفی داشته که از بین آن‌ها می‌توان به جرثقیل‌های دروازه‌ای و جرثقیل‌های بازویی اشاره نمود. جرثقیل بر روی تیر حمال قرار گرفته و در تمامی طول محیط داخلی سوله و در دو انتهای عرض سالن قرار می‌گیرد. استفاده از جرثقیل‌ها در سوله‌هایی که به عنوان انبار کالا هستند کاربرد زیادی دارد.
اجزای غیرسازه‌ای سوله
اجزای غیر سازه‌ای برخلاف موارد قبلی که در برابر بارهای وارده تاثیر داشتند، اجرا شدن صحیحشان می‌تواند باعث عملکرد بهتر سوله گردد. شاید اهمیت این موارد کمتر از اجزای سازه‌ای باشد؛ ولی در معماری به عنوان اصولی مهم در نظر گرفته می‌شوند.
گاتر (Gutter)
وجود گاتر در استانداردهای ساخت‌و‌ساز سوله الزامی بوده و حتی در مناطق گرم و خشک که میزان بارندگی بسیار کم است، باید استفاده شود. از آن‌جا که سقف سوله‌ها به شکل شیب‌دار ساخته می‌شوند، وجود آبرو یا گاتر می‌تواند باقی‌مانده باران و برف را به سطح زمین هدایت نماید. آبروها انواع مختلفی دارند و به شکل‌های متعدد طراحی می‌شوند که از بین آن‌ها می‌توان به چند مدل رایج اشاره نمود:
- آبرو K شکل
- آبرو نیمه گرد
- آبرو جعبه‌ای
در سوله‌های چند دهانه معمولا اجرای آبرو اهمیت بیشتری دارد چرا که در صورت وجود هرگونه ایراد، آب بر روی سقف جمع شده و این مورد سبب افزایش وزن سقف و آسیب به سوله می‌شود. گاتر در مناطقی همانند شمال کشور که میزان بارندگی زیاد است، اهمیت بالایی دارد و باید دقت زیادی در اجرای آن صورت گیرد.
فلاشینگ
با توجه به اهمیت آبرو یا گاتر و برای پوشاندن بخش‌های مختلف سقف سازه، از ورق‌هایی استفاده می‌شود که به آن‌ها فلاشینگ می‌گویند. فلاشینگ علاوه بر اهمیت بالای خود برای گاتر و کنده نشدن آن، برای ساندویچ پانل‌ها نیز کاربرد داشته و می‌تواند با پوشش دادن درز بین پنل‌ها، از نفوذ گرد و غبار و پیچیدن باد در بین آن‌ها نیز جلوگیری نماید.
دیوارهای سوله
با توجه به نوع کاربری سوله معمولا پوشش دیوارهای خارجی سازه نیز متفاوت خواهد بود. در پوشش دیوارها از ساندویچ پانل‌ها استفاده می‌شود؛ چرا که این مصالح پیش ساخته علاوه بر سقف می‌توانند به عنوان متریالی با بازدهی و کیفیت بالا بر اساس نیاز هر پروژه انتخاب شوند. دیوارهایی که در سوله‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند متفاوت بوده و از یک دیوار یا ترکیبی از چند مورد از آن‌ها برای ساخت سوله استفاده می‌شود. به عنوان مثال در سوله‌هایی که حمل و نقل ماشین آلات سنگین وجود دارد و امکان برخورد آن‌ها با دیوار سوله ممکن می‌باشد، نصف دیوار را تا ارتفاع مورد نظر آجر سنگین استفاده کرده و ادامه دیوار از پنل‌های ساندویچی پوشیده می‌شود. از جمله رایج‌ترین دیوارهای سوله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دیوارهای ساندویچ پانل
- دیوارهای بتنی
- دیوارهای آجری
- دیوارهای ورقی
- دیوارهای تری دی پنل
پوشش سقف سوله
انتخاب یک پوشش مناسب برای سقف سوله، به عنوان مهم‌ترین قسمت بعد از اجرای فونداسیون و نصب اسکلت در نظر گرفته می‌شود. پوشش سقف بر روی پرلین‌ها نصب شده و باید بتواند در برابر بارهای ثقلی و باد تحمل بالایی داشته باشد. بدین منظور مصالح مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با توجه به اقلیم منطقه و کاربری سوله متفاوت خواهد بود. متریال مورد استفاده می‌تواند از ساندویچ پانل‌ها، ورق‌های گالوانیزه، پلی کربنات و… باشد.
در بین مصالح گفته شده پانل‌های ساندویچی به عنوان کارآمدترین و مناسب‌ترین پوشش، برای سقف سوله‌ها در نظر گرفته می‌شوند. ساندویچ پنل‌های سقفی به دلیل مزایای مختلف خود می‌توانند از تجهیزات و افراد داخل سوله در برابر عوامل مختلف بیرونی محافظت نمایند. ساندویچ پانل‌های رنگی نیز برای افزایش مقاومت سوله مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ انتخاب یک رنگ مناسب در شرایط آب و هوایی مناطق مختلف کشور می‌تواند به دوام سوله کمک شایانی نماید. معمولا از ساندویچ پنل‌ها با رنگ تیره برای نواحی سرد و از پنل‌های روشن برای مناطق گرم استفاده می‌شود.
نکته‌های مربوط به اجرای سوله
در اجرای سوله‌ها و نصب اجزای مختلف آن باید به یک سری نکات توجه نمود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
دهانه سوله
نیازها و برخی شرایط معماری باعث می‌شود تا طول دهانه سوله‌ها متفاوت باشد که معمولا از دهانه‌های بسیار کوچک تا دهانه‌های بلند متغیر است. از آن‌جا که طول دهانه سوله با وزن سطح اسکلت رابطه مستقیم دارد، هرچه طول دهانه بیشتر شود، وزن واحد اسکلت سوله نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل معمولا توصیه می‌شود از دهانه‌های بسیار بلند خودداری شود بدین منظور یا از ستون در میانه سوله استفاده می‌شود و یا به چند دهانه‌کردن سازه روی می‌آورند. از دیگر مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد، رابطه مستقیم تغییرات دمایی با استحکام سوله می‌باشد؛ تغییرات دمایی اثر بیشتری در استحکام سوله با طول بیشتر خواهند داشت.
فاصله قاب‌ها از یکدیگر
از مهم‌ترین نکاتی که در اجرا باید مورد توجه قرار گیرد، احتمال اشتباه کمتر تیم اجرایی در نصب بوده که این مورد با اتصالات مشابه و اعضای تکراری ممکن خواهد بود. اگر فاصله ستونها یک ضریب از مقداری ثابت باشد (که به آن مدول می‌گویند)، می‌توان به‌راحتی به این اعضای تکراری رسید. این ضریب مقدار ثابت در سازه‌های یک طبقه 3 الی 4 متر است. مدول دهانه‌ها تا 18 متری، ضریب 3 متری و برای بیشتر از 18 متر، ضریبی از 6 متر در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، تاثیر باد در دیوارهای سبک جانبی نیز در فاصله ستونها از هم تاثیر دارد.
معمولا در سوله‌های بدون جرثقیل، دهانه و فاصله ستون 9 متری به عنوان یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین انتخاب‌ها معرفی می‌شود. در این ساختمان‌های طویل با نقشه مستطیلی، مصرف لاپه‌های جانبی به دلیل بزرگ بودن محیط پلان نسبت به سطح پلان زیاد است. بنابراین، کم‌شدن وزن لاپه‌های جانبی با فاصله مناسب ستونها می‌تواند سبب شود تا این سازه‌ها مقرون به صرفه‌تر شوند. لازم به ذکر است، طول رایج برای مقاطع لاپه‌ها معمولا 6 متر می‌باشد درصورتی‌که نیاز به افزایش فاصله بین دهانه‌ها باشد 2 راهکار برای آن وجود خواهد داشت:
- بهره بردن از پروفیل‌های گرم نورد شده 12 متری
- استفاده از وصله لاپه‌های سرد نورد شده
ابعاد سوله‌ها
معمولا یک محدوده مشخص برای ابعاد سوله در نظر گرفته شده تا سوله‌سازی اقتصادی‌تر شود. ابعاد و اندازه سوله‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
ارتفاع سوله: ارتفاع سوله به موارد مختلفی هم‌چون کاربری، ماشین آلات و انبار مصالح وابسته است. ارتفاع سوله‌ها به طور کلی بین 4 تا حداکثر 25 متر بوده و ارتفاع متداول بین 6 تا 12 متر می‌باشد. لازم به ذکر است ارتفاع گفته شده مربوط به شانه یا کنار سوله است و ارتفاع تاج با توجه به دهانه و شیب اندازه‌گیری می‌شود.
شیب سوله: شیب سوله‌ها معمولا بین 10 تا 30 درصد بوده که با توجه به در نظر گرفتن برخی نکات این شیب معین خواهد شد. در سوله‌های با دهانه کوچک‌تر شیب 20 درصد و سوله‌هایی با دهانه بزرگ‌تر شیب 15 درصد در نظر گرفته می‌شود. اگر طول دهانه بیشتر از 40 متر باشد شیب سوله تا 10 درصد نیز کاهش خواهد یافت. یکی از نکاتی که در نواحی با بارش برف زیاد در نظر گرفته می‌شود، کمتر نبودن شیب سوله از 15 درصد می‌باشد. نکته دیگر رابطه شیب سوله با باد بوده که هرچه شیب بیشتر شود، تاثیر بار باد نیز افزایش خواهد یافت و به همین دلیل باید بین بار باد با برف تناسب درست برقرار شود.
عرض دهانه سوله: عرض دهانه استاندارد سوله در بهینه‌ترین حالت بین 20 تا 35 متر است. هزینه ساخت سوله با بیشتر شدن طول دهانه افزایش خواهد یافت. به همین دلیل توصیه می‌شود تا از ساخت دهانه‌های بالاتر از 40 متر اجتناب گردد تا قیمت نهایی اسکلت سوله اقتصادی‌تر شود. سوله‌هایی که کاربرد تفریحی و ورزشی دارند، دهانه‌هایی بیشتر از 60 متر را دارا هستند. لازم به ذکر است که با نظارت دقیق و توجه زیاد در فرآیند طراحی و ساخت، می‌توان سوله‌هایی با دهانه 120 متر را نیز اجرا کرد.
اندازه ستون سوله: اندازه و ابعاد ستون‌های هر سوله مرتبط با یک سری پارامتر از جمله مساحت سوله، رفترها، جرثقیل و… است و در نهایت با رعایت میزان استحکام در برابر بارهای وارده، ابعاد ستونها مشخص خواهند شد.
اتصالات در سوله‌ها
در سوله‌سازی بخش اتصالات از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به همین دلیل در کارخانه به طور کاملا دقیق محل اتصالات پیچ و مهره‌ها و انواع سوراخ‌کاری مشخص خواهد شد تا در محل اجرای سوله این کار دقیق و آسان‌تر انجام گیرد. اتصالات اصلی در سوله عبارت است از:
- اتصال شانه سوله
- اتصال تاج سوله
- اتصال پرلین‌ها به قاب
- اتصال اعضای بادبندی به سازه
- اتصال پای ستون به پی
لینتو (بچه سوله)
سوله‌ای که به وسیله رفتر به سازه اصلی یا سوله مادر متصل می‌شود، لینتو (Lean to) یا بچه سوله نام دارد. با این توضیح می‌توان نتیجه گرفت که لینتو به سازه اصلی وابسته بوده و به آن تکیه دارد. وجود لینتو تنها زمانی امکان پذیر است که سازه اصلی یا سوله مادر وجود داشته باشد که مرز بین آن دو توسط دیوار جانبی بنای اصلی می‌باشد. از لینتو در انبارداری، ذخیره مواد اولیه و ذخیره تولیدات نهایی کارخانه استفاده می‌شود. علاوه بر لینتو مسطح، طراحی بچه سوله در مدل‌های زیر نیز کاربرد زیادی دارد:
- لینتو یک‌طرفه: در یک طرف سوله اصلی ساخته می‌شود.
- لینتو دوطرفه: در دو طرف سوله اصلی احداث می‌شود.
- لینتو تک شیب: سقف به کار رفته دارای یک شیب است.
- لینتو دو شیب: سقف دارای دو شیب می‌باشد.
بچه سوله دارای یک سری ویژگی‌ها بوده که از بین آن‌ها می‌توان به استفاده از مصالح مشابه با ساختمان اصلی در ساخت، دیوار مشترک با سوله مادر و اندازه کوچک‌تر نسبت به سازه اصلی اشاره نمود. (اگر ابعاد لینتو با سوله مادر یکی باشد اصطلاحا به آن سوله دوقلو نیز می‌گویند.)
انواع سوله
سوله‌ها با توجه به کاربری خود از نظر طراحی عموماً از سایر سازه‌ها متفاوت هستند. علاوه بر این در بین سوله‌ها نیز انواع مختلفی وجود دارد که با توجه به کاربرد، شکل ظاهری، متریال و… شامل دسته بندی‌های متعدد می‌شوند.
انواع سوله صنعتی با توجه به کاربرد آن‌ها
سوله‌های صنعتی سازه‌هایی با تنوع بالا هستند و با توجه به نیاز افراد، به شکل‌های مختلف و با متریال‌های متفاوتی احداث می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دسته بندی‌ها درباره سوله‌های صنعتی، بر مبنای کاربرد آن‌ها می‌باشد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است:
- سوله صنعتی کارخانه: سوله صنعتی کارخانه کارآمدترین نوع سوله به شمار می‌رود و در جهت توسعه‌ی کارخانه‌ها کاربرد دارد. این دسته از سوله‌ها دارای استحکام بالایی بوده و به شکل‌های مختلفی ساخته می‌شوند. لازم به ذکر است که جداسازی قطعات این سوله‌ها نیز آسان می‌باشد.
- سوله صنعتی سفارشی: همانطور که از نام این سوله‌ها مشخص است، در ابعاد و اندازه‌های سفارشی، متناسب با پروژه مورد نظر ساخته می‌شوند و افراد با توجه به نیاز خود می‌توانند یک سوله منحصر به فرد سفارش دهند.
- سوله صنعتی جعبه‌ای: این دسته از سوله‌ها مقاومت بالایی در برابر تغییرات آب و هوایی داشته و از جمله پرکاربردترین انواع سوله در مکان‌های صنعتی همانند نیروگاه‌های برق هستند. سوله صنعتی جعبه‌ای به صورت کنترل شده و بدون دخالتی از بیرون می‌توانند ساخته شوند.
انواع سوله از نظر متریال
در ساخت یک سوله با توجه به کاربری آن از مصالح مختلفی استفاده می‌شود. اسکلت سوله می‌تواند از جنس فلز یا غیر از آن باشد که با توجه به نیاز پروژه تعیین می‌گردد. معمولا سوله‌هایی که قرار است به صورت دائم در یک منطقه باشند از اسکلت فلزی در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود تا مقاومت سازه افزایش یابد که می‌توان به سوله خرپایی یا سوله تیر‌ورقی اشاره کرد. در ساخت سوله‌هایی (همانند سوله‌های UBM) که سبک‌وزن بودن عاملی مهم در آن به حساب می‌آید، از اسکلت غیر فلزی استفاده می‌شود.
برای پوشش بدنه و سقف سوله متریال‌های مختلفی استفاده می‌شوند که با توجه به میزان هزینه و کاربری آن متفاوت خواهند بود. از جمله‌ی این متریال‌ها می‌توان به مصالح چوبی، پلاستیکی و فلزی اشاره کرد. در حال حاضر یکی از بهینه‌ترین و کارآمدترین مصالحی که برای پوشش دیوار و سقف سوله به کار می‌رود، ساندویچ پنل‌ها هستند. ساندویچ پانل‌های سقفی و دیواری به دلیل دارا بودن استانداردهای لازم و هم‌چنین مزایای مختلف، در بین فعالان صنعت ساختمان به شهرت رسیده‌اند.
انواع سوله صنعتی از نظر شکل ظاهری
سوله‌های صنعتی از نظر شکل ظاهری انواع مختلفی دارند که با توجه به نیاز کارفرما و نوع پروژه انتخاب خواهند شد. برخی از انواع سوله‌ها با توجه به شکل ظاهری شامل موارد زیر می‌شوند:
- سوله یک دهانه
- سوله دو یا چند دهانه
- سوله قوسی
- سوله با ستون مشترک
- سوله تک شیب
- سوله چند ضلعی
- سوله با ستون‌های وسط مشترک
- سوله‌های مختلط
استفاده از ساندویچ پانل در سوله‌های صنعتی
همانطور که پیش‌تر ذکر کردیم، پنل‌های ساندویچی به عنوان پرکاربردترین نوع متریال، جهت پوشش سقف و دیوار یک سوله شناخته می‌شوند. این پنل‌ها دارای ساختاری سه لایه هستند. هر کدام از این لایه‌ها شامل انواع مختلفی بوده که با توجه به کاربرد مورد نظر در هر پروژه، انتخاب می‌شوند. ساندویچ پانل‌های دیواری و سقفی دارای مزایای متعددی هستند که از اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عایق حرارتی
- وزن سبک
- مقرون به‌صرفه بودن
- قابلیت شست‌و‌شو
- مقاومت در برابر آتش
- انعطاف پذیری بالا
- مقاومت در برابر زلزله
- مقاومت در برابر نفوذ حشرات موذی
بهترین نوع ساندویچ پانل دیواری و سقفی در ساخت سوله صنعتی
با توجه به کاربری سوله، در هر پروژه از نوع خاصی از پانل‌ها استفاده می‌شود. هسته مرکزی ساندویچ پانل ماموت شامل انواع مختلفی است که می‌توان به پلی‌استایرن، پلی اورتان، پشم سنگ و پشم شیشه اشاره نمود. هر کدام از این مواد مزایای منحصر به فرد خود را دارند؛ اما به طور کلی بهترین متریال برای هسته مرکزی، فوم پلی‌یورتان است. این فوم خود به دو نوع تقسیم می‌شود:
- فوم پلی‌یورتان PUR
- فوم پلی‌یورتان PIR
عایق پلی‌یورتان PIRبه دلیل مقاومت قابل توجهی که در برابر آتش دارد، مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است؛ چرا که در صورت وقوع آتش سوزی، مانع از سرایت آتش به سطوح مجاور سوله می‌گردد.
علاوه بر هسته مرکزی، لایه‌های بیرونی ساندویچ پانل نیز دارای انواع مختلفی است که انتخاب درست آن‌ها می‌تواند ماندگاری سازه را افزایش دهد. از جمله ورق‌های مورد استفاده در تولید پانل می‌توان به مواردی اعم از ورق آلومینیوم، آلوزینک و گالوانیزه اشاره کرد که هرکدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند. به دلیل مقاومت ورق آلوزینک در برابر رطوبت و قیمت مناسب در مقابل ورق‌های آلومینیومی، این ورق بهترین گزینه برای ساخت ساندویچ پانل سوله محسوب می‌شود.
نصب پنل سوله توسط شرکت ماموت
شرکت ماموت علاوه بر تولید ساندویچ پنل‌های سقفی و دیواری، اجرا و نصب پنل‌ها را توسط کادری حرفه‌ای انجام می‌دهد. نصب پنل‌های ساندویچی توسط نصابان متخصص ماموت، مزایای مختلفی هم‌چون کیفیت بالا و کاهش هزینه‌ها را دربر خواهد داشت. شما می‌توانید با مراجعه به وبسایت شرکت ماموت از طریق شماره‌های درج شده، با کارشناسان این حوزه درباره قیمت پانل‌ها، تولید و نصب آن‌ها مشورت نمایید.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی سوله و انواع آن پرداختیم و به اجزای مختلف این سازه اشاره کردیم. در نظر گرفتن تمامی موارد گفته شده در هنگام ساخت سوله و انتخاب مصالح کارآمد در کنار رعایت نکات مهم در اجرا می‌تواند در ماندگاری و کاهش هزینه‌های نهایی سوله موثر واقع شود و تمامی این موارد با انتخاب یک شرکت مطمئن برای ساخت سوله امکان‌پذیر خواهد بود.
